POMNIKI PRZYRODY

Według Ustawy o ochronie przyrody( Art. 40.) Za pomnik przyrody mogą być uznane –“pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.”  Poza wymienionymi wartościami pomniki są swoistym dziedzictwem kultury oraz posiada wartości sentymentalne.

Pomimo że pomnikami mogą zostać  różne twory przyrody w tym nieożywionej, to jednak ponad 90% stanowią pojedyncze drzewa. Nie ma prawnie wiążących „wymiarów progowych”, powyżej których drzewo zasługuje na ochronę pomnikową, ale w zwyczajowo funkcjonują następujące progi obwodu drzewa na wysokości 130 cm od ziemi:

Brzoza brodawkowata – 220

Brzoza omszona – 190

Buk zwyczajny – 314

Czeremcha zwyczajna – 94

Czereśnia – 94

Dąb bezszypułkowy – 314

Dąb szypułkowy – 380

Głóg – 94

Grab zwyczajny – 190

Grusza pospolita – 160

Jabłoń dzika – 94

Jarzębina pospolita – 160

Jawor – 250

Jesion wyniosły – 250

Jodła pospolita – 314

Klon polny – 160

Klon zwyczajny – 220

Leszczyna – 94

Lipy – 314

Modrzewie – 314

Sosna zwyczajna – 314

Świerk pospolity – 314

Szakłak pospolity – 94

Wiązy – 220

Wierzba biała i krucha – 314

Topola biała (Białodrzew) i czarna (Sokora) - 380.

Wg danych GUS ( Rocznik Statystyczny 2013 r. ) w Polsce znajduje się ponad 36 tys. pomników przyrody.Znalezienie jednolitej informacji na temat wszystkich pomników przyrody w Polsce jest z oczywistych względów niemożliwe, publikacje książkowe oraz informacje w sieci mają zwykle charakter regionalny.

Rejestry pomników przyrody  znajdujących się na terenie danego województwa, dostępne są na stronach Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska.

W przypadku niektórych województw ( jak np. podkarpackie) można nic nie znaleźć  – wykaz pomników przyrody nie został opublikowany lub w rejestrze brakuje danych na temat lokalizacji pomnika przyrody. W takiej sytuacji sięgamy po Biuletyny Informacji Publicznej danego starostwa i szukamy ,, Program ochrony środowiska dla powiatu ……”

 W województwie podkarpackim jest 1534 pomniki przyrody w podkarpackim – źródło - http://srodowisko.wrotapodkarpackie.pl/  Obejrzenie ich może być bardzo ciekawą atrakcją turystyczną.