POMNIKI PRZYRODY

Według Ustawy o ochronie przyrody( Art. 40.) Za pomnik przyrody mogą być uznane –“pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.”  Poza wymienionymi wartościami pomniki są swoistym dziedzictwem kultury oraz posiada wartości sentymentalne.

Pomimo że pomnikami mogą zostać  różne twory przyrody w tym nieożywionej, to jednak ponad 90% stanowią pojedyncze drzewa. Nie ma prawnie wiążących „wymiarów progowych”, powyżej których drzewo zasługuje na ochronę pomnikową, ale w zwyczajowo funkcjonują następujące progi obwodu drzewa na wysokości 130 cm od ziemi:

Brzoza brodawkowata – 220

Brzoza omszona – 190

Buk zwyczajny – 314

Czeremcha zwyczajna – 94

Czereśnia – 94

Dąb bezszypułkowy – 314

Dąb szypułkowy – 380

Głóg – 94

Grab zwyczajny – 190

Grusza pospolita – 160

Jabłoń dzika – 94

Jarzębina pospolita – 160

Jawor – 250

Jesion wyniosły – 250

Jodła pospolita – 314

Klon polny – 160

Klon zwyczajny – 220

Leszczyna – 94

Lipy – 314

Modrzewie – 314

Sosna zwyczajna – 314

Świerk pospolity – 314

Szakłak pospolity – 94

Wiązy – 220

Wierzba biała i krucha – 314

Topola biała (Białodrzew) i czarna (Sokora) - 380.

Wg danych GUS ( Rocznik Statystyczny 2013 r. ) w Polsce znajduje się ponad 36 tys. pomników przyrody.Znalezienie jednolitej informacji na temat wszystkich pomników przyrody w Polsce jest z oczywistych względów niemożliwe, publikacje książkowe oraz informacje w sieci mają zwykle charakter regionalny.

Rejestry pomników przyrody  znajdujących się na terenie danego województwa, dostępne są na stronach Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska.

W przypadku niektórych województw ( jak np. podkarpackie) można nic nie znaleźć  – wykaz pomników przyrody nie został opublikowany lub w rejestrze brakuje danych na temat lokalizacji pomnika przyrody. W takiej sytuacji sięgamy po Biuletyny Informacji Publicznej danego starostwa i szukamy ,, Program ochrony środowiska dla powiatu ……”

 W województwie podkarpackim jest 1534 pomniki przyrody w podkarpackim – źródło - http://srodowisko.wrotapodkarpackie.pl/  Obejrzenie ich może być bardzo ciekawą atrakcją turystyczną.  

                              

SPALANIE ŚMIECI

 Są rzeczy dotyczące naszego środowiska naturalnego i zdrowia, na które nie mamy wpływu jako jednostki lub małe społeczności. Jednak są i takie w sprawie, których możemy zrobić wiele. Wielu ludzi wybiera mieszkanie na wsi. Wielu też  przyjeżdża w wolnym czasie, aby odetchnąć wydawałoby się czyściejszym powietrzem niż w miastach. Tymczasem często w powietrzu znajdują się śmiercionośne produkty spalania wydobywające się zimą z kominów oraz wiosną i jesienią z ognisk, do których wrzucane są śmieci.  Spalanie śmieci różnego rodzaju w piecach centralnego ogrzewania oraz w ogniskach na wolnym powietrzu przy sprzątaniu posesji i powoduje emisję do atmosfery między innymi:  pyły, związki metali ciężkich (m.in. toksycznego ołowiu, kadmu, rtęci, tytanu, arsenu, kobaltu, niklu), dioksyny, furany, tlenek węgla, chlorowodór, cyjanowodór, akroleina, fosgen, fenol, dwutlenek siarki, formaldehyd, benzopiren

Wdychanie tych substancji powoduje porażenie układu nerwowego, nowotwory, uszkodzenie kodu genetycznego, uszkodzenie mózgu i wątroby, zaburzenia słuchu, bóle głowy, skłonność do kaszlu, osłabienie, swędzenie skóry, intensywne alergie, stany zapalne oczu i górnych dróg oddechowych, skurcz i obrzęki krtani.  Szczególnie groźne są dioksyny należące do jednych z najbardziej rakotwórczych substancji. Dawka rzędu bilionowych części grama dioksyn zwiększa już ryzyko choroby nowotworowej.

Stężenie w dymie toksycznych i  rakotwórczych związków, które powstają podczas spalanych przez nas  śmieci w domu, aż tysiąckrotnie przekracza dopuszczalne normy.  Co gorsza, zanieczyszczenia nie są rozpraszane przez wiatr, tylko opadają blisko domu.  Tak więc osoba spalająca śmieci zatruwa siebie, swoją rodzinę i najbliższych sąsiadów. Największe szkody gazy te powodują w organizmach dzieci. Niektóre choroby pojawiają się nawet po wielu latach.

Najbardziej niepokojące w spalaniu śmieci jest brak świadomości społecznej. Pocieszające, natomiast to, że świadomość ekologiczna jest tu najważniejsza i można wiele w tej kwestii zmienić edukacją 

Targowiska - Gmina Miejsce Piastowe

Na skutek melioracji i osuszania terenu zanika na świecie i w Polsce coraz więcej ekosystemów  wodno-błotnych, podmokłych  i szuwarowych powoduje to  pustynnienie i stepowienie terenów  oraz zanikanie charakterystycznych  dla tych terenów  gatunków. W Targowiskach jest stosunkowo sporo takich terenów między innymi ze względu na dużą sieć rzek i potoków. Biorą one początek w Targowiskach i okolicach. Przez środek miejscowości płynie potok Olszyny a środkiem lasu potok Flusy ze swoimi przepięknymi meandrami.

Przez obrzeża miejscowości płynie potok Flusy

Płynąc przez las tworzy piękne meandry

Przez środek miejscowości i przez torfowisko płynie potok Olszyny

Bierze on początek tuż za miejscowością gdzie woda jest przejrzysta jak w potokach górskich

Niewątpliwym hitem przyrodniczym naszej miejscowości jest jeden z najstarszych i najciekawiej usytuowany park w Polsce. Na dwóch przeciwległych stokach i wierzchowinach wzgórz, rozdzielonych szerokim jarem, na dnie którego płynie potok Olszyny  zachowały się stawy wraz z groblami. Stoki i jary pokryte są w obrębie naturalnej dąbrowy 10 mieszanym lasem liściastym z udziałem lipy drobnolistnej i szerokolistnej, dębu szypułkowego, klonu zwyczajnego, klonu jaworu, grabu pospolitego, jesionu wyniosłego i olszy czarnej.

Pojedyncze dęby szypułkowe, zwłaszcza na górnej granicy zespołu dworsko – parkowego wykształciły szerokie rozłożyste korony, widoczne z dalekich osi widokowych. Liczne drzewa w parku osiągnęły maksymalne dla swego gatunku rozmiary. Znajduje się tam; 19 drzew powyżej 4 m obwodu , 13 powyżej 5m i 2 powyżej 6m. Spośród 717 wszystkich drzew aż 102 to drzewa pomnikowe. 

Urzeka także soczysta roślinność parkowa

Na terenie parku znajduje się kilkanaście gatunków roślin chronionych wśród bogatej szaty roślinnej wśród której są  zawilec gajowy zawilec żółty, kokorycz pusta, miodunka,  konwalia majowa ziarnopłon wiosenny, cebulica dwulistna, knieć błotna, zdrojówka rutewka,  kopytnik pospolity, sałatnica leśna, dziewanna drobnokwiatowa, bluszczyk kurdybanek, parzydło leśne, wiązówka błotna, jaskier rozłogowy, plamisty, ostry, niezapominajka darniowa i błotna, żywokost lekarski, konwalia majowa, ostrzeń warzywny, głowienka pospolita, gwiazdnica bagienna i wielkokwiatowa, kulik pospolity i zwisły, Janota biała i purpurowa, rzeżucha gorzka, krwiściag lekarski, podagrycznik pospolity i wiele innych oraz inne ciekawe i rzadko spotykane rośliny jak np. saprofity.

Na terenie parku znajdują się trzy stawy 

Ciekawym zjawiskiem jest torfowisko znajdujące się w centrum wioski. W ostatnich latach na świecie  i w Polsce zaobserwowano gwałtowne zmniejszenie się ilości torfowisk na skutek ich degradacji, murszenia  i mineralizacji. Dlatego Polska przystąpiła do międzynarodowej konwencji o obszarach wodno – błotnych i torfowiskowych. Torfowiska odgrywają bardzo ważną funkcję przyrodniczą.

Badania klimatyczne torfowisk wskazują na niższą średnią temperaturę powietrza w okresie letnim niż na glebach mineralnych co stwarza możliwość odetchnięcia w upalne letnie dni nie rezygnując ze słońca i świeżego powietrza. Na torfowisku spotkać można rośliny o skrajnie wąskiej amplitudzie ekologicznej nie występujące w innych ekosystemach  Torfowiska są też bardzo dobrym naturalnym zbiornikiem retencyjnym magazynującym wodę w okresach intensywnych opadów i oddawaniem jej w okresach suszy. Ustawa o ochronie gatunków rolnych i leśnych z dnia 3 lutego 95 r. chroni torfowiska jako naturalne zbiorniki wodne.